Een financieel gezond Schagen is een belangrijk uitgangspunt van het Coalitieakkoord ‘Doorbouwen op een gezond fundament'. Inzet is een evenwichtige en sluitende begroting en meerjarenraming. Voor aankomende begroting lukt dat. De begroting 2025 sluit met een positief resultaat van € 6.798.042,-. Dit positieve resultaat wordt veroorzaakt door de extra middelen vanuit het Rijk toegekend bij de december- en meicirculaire.
De afgelopen jaren voerde één term in financieel gemeenteland de boventoon; het ‘Ravijnjaar’ 2026. Het Rijk heeft besloten om in 2026 over te stappen op een nieuwe financieringssystematiek. Vanaf 2026 krijgen Nederlandse gemeenten te maken met enorme financiële uitdagingen. De VNG heeft eerder laten becijferen dat ruim 80% van alle gemeenten een tekort voorzien in het meerjarenperspectief voor 2026 en verder.
In Schagen heeft het naderende Ravijnjaar al langer onze aandacht. Door behoedzaam te begroten en een aantal incidentele meevallers zijn onze buffers de afgelopen jaren gegroeid.
Tevens laten de circulaires voor de gemeente Schagen een positiever beeld zien dan voor andere gemeenten. Hoewel het saldo voor 2025 zeer positief is, zijn zoals hieronder te lezen is nog niet alle te verwachten kosten verwerkt in deze begroting.
Daarnaast leren we steeds beter om realistisch te begroten. Hierbij is ook de manier van afschrijving relevant. Daarom onderzoeken we op dit moment de voor- en nadelen van de huidige afschrijvingssystematiek. Uit het onderzoek gaat blijken of een andere systematiek van afschrijven bij grote projecten beter past bij de uitdaging van het realistisch begroten.
Het begrotingssaldo van 2026, 2027 en 2028 toont nadelige resultaten van respectievelijk € 811.001,-, € 1.025.243,- en € 115.308,-. De negatieve resultaten voor de jaren 2026 en verder lijken met de nu bekende cijfers een behapbare uitdaging te vormen. De gemeente heeft het ambitieniveau voor de komende jaren hoog gelegd met onder andere het IHP, Groenoord en de Regiodeal. Deze hebben ook een financieel effect dat vertaald moet worden in de begroting. Maar dit is behapbaar, omdat het voorliggende negatieve saldo door onder meer de meicirculaire niet zo groot is als eerder verwacht. De komende maanden onderzoeken wij mogelijke ombuigingsmaatregelen voor een sluitend meerjarenperspectief, die we bij de kadernota 2026 aan de gemeenteraad voorleggen.
Verwerking Kadernota in de begroting 2025
De kadernota + meicirculaire vormt de basis voor de begroting. Het verschil in cijfers tussen de Kadernota die op 9 juli jl. door de gemeenteraad is vastgesteld en de voorliggende begroting 2025 zijn het gevolg van de meicirculaire.
Tijdens de raadsvergadering van 9 juli jl. zijn er twee moties aangenomen die van invloed zijn op voorliggende begroting. De motie van het CDA roept op om (citaat motie):
- iedereen die binnen 2 jaar hun rijbewijs gaat halen, een preventieve cursus ‘alcohol in het verkeer’ aan te bieden;
- De gemeente Schagen deze cursus voor de, in de gemeente Schagen woonachtige personen, betaalt.
- Bij het behalen van het certificaat de leges van het rijbewijs, te weten, €51,10 door de gemeente vergoed wordt.
- Dekking van de kosten worden gefinancierd uit het Drugs- en alcohol beleid.
- Deze cursus en tegemoetkoming voor 2 jaar vast te stellen en daarna met een evaluatie te komen.
De motie is in voorliggende begroting verwerkt in het programma 1.7, Gezondheid. Hierbij wordt de motie dan ook als afgedaan beschouwd.
In de motie van GroenLinks wordt opgeroepen om (citaat motie) “een inschatting te geven van de financiële consequenties voor de komende jaren van de genoemde zaken (Onderwijshuisvesting IHP, Verkeersveiligheid Zuidschinkeldijk en Uitlandseweg te Callantsoog, Regiodeal Noord-Holland Noord en Plan Groenoord, red.) en deze mee te nemen in het financieel overzicht 2025 – 2028 bij de begroting 2025 ”. Door de, op dit moment nog bestaande onzekerheid over de financiële consequenties van de genoemde zaken kunnen deze nog niet worden opgenomen in het financieel overzicht 2025-2028. Voor onderzoek en noodzakelijke (regionale) besluitvormingsprocessen is meer tijd nodig. Tegelijkertijd zijn er wel eerste inzichten te delen:
- Onderwijshuisvesting IHP
In 2025 komt het college met een Integraal Huisvestingsplan naar de gemeenteraad. Het financiële beeld bij dit plan kent op dit moment nog een aantal onzekere uitgangspunten. Denk hierbij onder meer aan kosten en invulling van de school in Muggenburg-Zuid, de herijking van het IK(E)C in Waldervaart, eventuele nieuwbouw voor de nieuwe Vrije School en de effecten van circulair bouwen (en slopen) op de financiën. Met een eerste schets komen wij nu tot een benodigd investeringsbedrag van tussen de 18 en 24 miljoen. Met afschrijvingskosten die, in dat geval, oplopen van 35.000 euro in 2025 tot rond de 500.000 euro in 2029. Voor de investeringen die gedaan moeten worden is een extra storting in de reserve gebouwen basisonderwijs nodig om de afschrijvingslasten te kunnen dekken. Het definitieve voorstel daartoe, waarbij er over bovenstaande onzekerheden keuzes gemaakt worden, volgt bij de Kadernota 2026.
- Verkeersveiligheid Zuidschinkeldijk en Uitlandseweg te Callantsoog
Op deze locatie wordt veel geparkeerd in de berm langs de provinciale weg Zuidschinkeldijk. Dit leidt tot gevaarlijke situaties, rond zowel de autoweg als op het fietspad. Ook de oversteek van de Zuidschinkeldijk naar het Zwanenwater zorgt voor gevaarlijke situaties. Het vinden van een duurzame oplossing is een gedeelde verantwoordelijkheid van o.a. de gemeente, de provincie en Natuurmonumenten. Het is een complexe opgave. De overleggen worden in 2025 opgestart. Het is om die reden nog niet mogelijk om hier in de begroting 2025 financieel gevolg aan te geven.
- Regiodeal Noord-Holland Noord
In het conceptconvenant Regiodeal Noord-Holland Noord zijn afspraken opgenomen tussen de regiogemeenten in Noord-Holland Noord en het Rijk over de uitvoering van de Regio Deal 'Samen Noord-Holland Noord versterken'. Daarnaast beschrijft het conceptconvenant wat de regio inhoudelijk met de Regio Deal wil bereiken op drie programmalijnen. Het is een uitwerking van de aanvraag die afgelopen oktober is ingediend bij het Rijk en waarop het Rijk € 32,5 miljoen beschikbaar heeft gesteld. Hoe de werking en uitvoering van de Regiodeal zal zijn wordt nog uitgewerkt. Eind september/begin oktober 2024 worden colleges en gemeenteraden hierover geïnformeerd. Dan wordt ook pas duidelijk wat dit voor de gemeente Schagen betekent.
- Groenoord
Op dit moment bereiden we een raadsvoorstel voor waarmee de raad richting kan geven aan het uit te werken scenario voor Open sportpark Groenoord. In dit voorstel adviseren we over een voorkeursscenario, en geven we aan welke andere scenario’s er zijn met de bijbehorende voor- en nadelen.
Het is afhankelijk van de scenariokeuze van de raad welke financiële vertaling hier bij hoort.
Belangrijke uitgangspunten die bepalend zijn voor de hoogte van de bijdrage van de gemeente zijn:
- Keuze voor nieuwbouw, of renovatie en verduurzaming van één of meerdere sporthallen (zijnde de Spartahal en de Groeneweghal)
- Bij keuze voor nieuwbouw, het al dan niet uit handen geven van het bouwheerschap, en eigendom (en daarmee het beheer, onderhoud en de exploitatie) van de sporthal aan de private partij SSG
Een uitgangspunt dat niet zozeer bepalend is voor de hoogte van de financiële bijdrage van de gemeente, is dat vanuit het accommodatiebeleid clubgebouwen een verantwoordelijkheid zijn van de betreffende vereniging. De gemeente draagt hier niet financieel aan bij.
Onafhankelijk van de keuze van het scenario is het duidelijk dat er een investering nodig is. De sporthallen Groeneweg en Spartahal zijn aan vervanging toe. De sporthallen zijn gedateerd en voldoen niet meer aan de wettelijke richtlijnen van veilig sporten en de verduurzamingseisen van Rijksoverheid. Om de beide sporthallen weer op het minimaal noodzakelijke kwaliteitsniveau te brengen en om duurzaamheidsaspecten uit te voeren is op korte termijn een aanzienlijke investering voor beide sporthallen noodzakelijk.
Op dit moment is er geen investering opgenomen in onze begroting voor renovatie, verduurzaming of nieuwbouw van afgeschreven vastgoed. Wel hebben we op dit moment al te maken met de lasten van beheer en exploitatie en onderhoud van onze sporthallen.
Omdat de betreffende investering afhankelijk is van de scenariokeuze van de raad, is het op dit moment niet mogelijk om hier een indicatie van te geven.